روابط بین الملل

جنگ سایبری و تحول مفهوم توسل به زور در حقوق بین الملل
گردآوری وتدوین از:
* حسین زلفعلی فام دانشجوی دکترای روابط بین الملل ومدرس دانشگاه
h.zolfalifam@gmail.com
*میلاد موسوی دانشجوی کارشناسی حقوق دانشگاه پیام نورمرکزمراغه

((بخش اول))                                                                                                                                                                                                                                                                                        چکیده
به دنبال انتشار راهنمای تالین پیرامون حقوق بین الملل قابل اعمال بر جنگ افزارهای سایبریدرمارس2013،کهبهدرخواستوسفارشناتوانجامگرفتهبود،تفکراغلب حقوقدانان فضای سایبری که در حیطه ی جنگ سایبری قلم فرسایی می نمایند،معطوف به این گردید که به دنبال تقنینن قواعدی بین المللی درباره ی این نوع جنگ،آیا مفهوم توسل به زور در این فضا نیز به همان شکل که در بند 4 ماده 2 منشور سازمان ملل است شکل خواهد گرفت یا نه؟ از سویی باید این نکته را مد نظر قرار داد که در رویه و قوانین بین المللی مسائلی همچون تحریم های اقتصادی به عنوان توسل به زور مطرح نگردیده اند؛در واقع سازمان ملل متحد یا یک دید محتاط گرایانه با این موضوع برخورد نموده و مسئله ی توسل به زور را تفسیر مضیق کرده است.حال اگر درباره ی موضوع جنگسایبری،توسلبهزورمشمولمقرراتمنشورسازمانملل دانستهشودبایدتوجهداشتکهاستثنائاتیهمچوندفاعمشروعودفاعجمعیدراینعرصهمجریخواهدبودیانه؟مقالهیحاضرمیکوشدتاباتحلیلمسئلهیتوسلبهزوردرجنگسایبریظرفیت ها و چالش های احتمالی تعمیم بند 4 ماده 2 منشور سازمان ملل را به این نوع جنگ بررسی نموده و مشخص نماید که چنین تقنینی درباره ی جنگ سایبری،زمینه ساز صلح سایبری خواهد بود یا تداعی کننده ی نابسامانی های نوین.
کلیدواژه ها:جنگ سایبری،توسل به زور،جنگ افزارهای سایبری،صلح سایبری،دفاع مشروع
 مقدمه
امروزه هر دولتی می¬تواند با انگیزه¬های مختلفی و بدون در نظر گرفتن هنجارهای بین¬المللی،به انجام توسل به زور در فضای سایبری اقدام نماید و این خود به وجودآورنده¬ی اقدامات تلافی جویانه¬ای خواهد بود.حال مسئله این است که این استفاده¬ی غیرقانونی از زور یا تهدید به آن نقض قوانین بین¬المللی محسوب می¬شود یا نه؟به منظور ارائه¬ی تعریفی از توسل به زور در فضای سایبر باید جامعه¬ی بین¬المللی به اجماعی برسد،که تا کنون حاصل نگردیده است.در معنای چنین فعالیت¬هایی در سایه روشن منشور سازمان ملل متحد[3] به طور خاص بند4ماده¬ی2، باید دید که گستره¬ی این مقرره در باب منع توسل به زور متوجه توسل به زور در فضای سایبر نیز می¬شود یا باید مقرره¬های دیگری را تدوین نمود.البته باید بیان نمود که توسل به زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری که به¬طور کلی مغایر ارزش¬ها و اهداف سازمان ملل باشد، ممنوع است.
در حالی که تعریف دقیقی از آن¬چه به منزله¬ی توسل به زور در فضای سایبر است دیده نمی¬شود،ولی برخی از این پارامترها به خوبی مورد قبول جامعه¬ی بین¬المللی بوده است،که اهم آن¬ها در دو مورد خلاصه می-شود:نخست این،که، هرگاه حملات سایبری[4] در نظر گرفته شده به طور مستقیم و فیزیکی به اموال ملموس خسارت وارد آورد یا مرگ انسانی را دلیل گردد، استفاده از زور بوده و نمی توان تردیدی در شمول مقررات منشور سازمان ملل در آن به خود راه داد و دیگری آن¬که حملات سایبری که فقط به-وجودآورنده¬ی خسارات اقتصادی باشند از این قضیه مستثنی خواهند بود.
ادامه دارد.....